Metformine
Metformine is een medicijn tegen diabetes. Er zijn theorieën dat het ook zou kunnen helpen bij long covid, bijvoorbeeld bij hersenmist. Er is echter nog geen bewijs uit onderzoek bij long covid. Het middel kan bijwerkingen geven en is niet voor iedereen veilig. Overleg altijd met je arts. Lees meer
Voor wie?
Metformine zou theoretisch gezien mogelijk kunnen werken bij het verlichten van de volgende klachten:
- Problemen met nadenken, geheugen en concentratie
- Hersenmist
Hiervoor is nog geen bewijs uit wetenschappelijk onderzoek, maar onderzoekers hebben hier wel een theorie over [zie Onderbouwing 1-9].
Hoe werkt het?
Metformine is een medicijn dat is ontwikkeld en gebruikt wordt voor mensen met diabetes. Er is ook onderzoek naar de inzet ervan bij een acute covid infectie, dus voordat het long covid is. Het zou mogelijk ook kunnen werken bij het verminderen van symptomen bij long covid, vooral als het in een vroeg stadium na de covid-infectie wordt ingezet.
Er zijn meerdere redenen waarom metformine zou kunnen werken. Dit zijn de mogelijke mechanismen:
- Metformine heeft ontstekingsremmende eigenschappen die helpen bij het verminderen van chronische ontstekingsreacties, een veelvoorkomend probleem bij long COVID.
- Metformine kan het virus dat covid en long covid veroorzaakt afremmen door bepaalde eiwitten af te remmen.
- Het lijkt erop dat metformine kan zorgen dat het virus minder ernstige impact heeft.
- Metformine zou de bloedcirculatie en zuurstofvoorziening naar de hersenen kunnen verbeteren, en daarmee symptomen zoals hersenmist verlichten.
[zie Onderbouwing 2,5,8,9]
Wat weten we uit onderzoek over effectiviteit?
- Onderzoekers weten nog niet voldoende over de werking van dit middel bij long covid.
- Op dit moment zijn er bij de redactie geen onderzoeken bekend waarin de effectiviteit van deze tool bij long covid patiënten is onderzocht.
- Er zijn meerdere onderzoeken naar de effectiviteit van metformine op het voorkómen van long covid en de mogelijke, theoretische, werkzame mechanismen [zie tabblad Onderbouwing].
- Er is dus onderzoek nodig om zeker te weten of deze tool werkt bij long covid patiënten, voor welke klachten precies en wat eventuele bijwerkingen zijn.
Wat zijn contra-indicaties en bijwerkingen?
Waarschuwing! Metformine mag niet worden gebruikt als er sprake is van:
- nier- en leverinsufficiëntie
- hypoxie bij hart- en vaatziekten
- slechte voedingstoestand
- fors alcoholgebruik
- het gebruik van röntgencontrastvloeistof.
Het is belangrijk dat artsen zorgvuldig de nier- en leverfunctie controleren en de dosering van metformine aanpassen op basis van medische informatie over de patiënt [bron: Farmacotherapeutisch Kompas].
Bijwerkingen
Algemene bijwerkingen van dit middel zijn:
- Misselijkheid
- Braken
- Diarree
- Een tekort aan vitamine B12
Dit zijn bijwerkingen genoemd in het Farmacotherapeutisch Kompas.
Gebruik en dosering
Er zijn geen richtlijnen voor gebruik bij long covid. Bespreek het met je arts als je toch overweegt dit middel te gebruiken. Metformine is in tabletten te verkrijgen op doktersrecept bij de apotheek.
Let op!
Dit is een medicijn dat gebruikt wordt bij overgewicht of Diabetes type 2. Begindosering is dan vaak 500 mg of 850 mg, 2-3 keer per dag tijdens of na de maaltijden [bron: Farmacotherapeutisch Kompas].
Ervaringen
Ervaring met deze behandeling?
Help andere met long covid bij het vinden van veilige en effectieve behandelingen
Deel jouw ervaringGebruik
Gebruik en dosering
Er zijn geen richtlijnen voor gebruik bij Long Covid. Bespreek het met je arts als je toch overweegt dit middel te gebruiken.
Metformine is in tabletten te verkrijgen op doktersrecept bij de apotheek.
Let op!
Dit is een medicijn dat gebruikt wordt bij overgewicht of Diabetes type 2. Begindosering is dan vaak 500 mg of 850 mg, 2-3 keer per dag tijdens of na de maaltijden [bron: Farmacotherapeutisch Kompas].
Wanneer effect? Wanneer stoppen?
Er is op dit moment te weinig informatie bekend om hier tips over te kunnen geven.
Onderbouwing
Wat zijn beperkingen van het onderzoek?
- Er is nog geen klinisch onderzoek gedaan naar dit middel bij long covid patiënten.
- Er is tot nu toe alleen onderzoek gedaan naar het effect van metformine bij patiënten met een ‘gewone’ covid-infectie, wat ook wel de acute fase van covid wordt genoemd. Bij hen was dus nog geen sprake van long covid. Er is onderzocht of mensen minder risico hadden op het ontwikkelen van long covid door het gebruik van metformine.
Bronnen
Onderzoek met longcovidpatiënten
-geen-
Onderzoek in lab met menselijke cellen
-geen-
Onderzoek naar deze tool bij vergelijkbare aandoeningen
Acute covid
- Avula, N., Kakach, D., Tignanelli, C. J., Liebovitz, D. M., Nicklas, J. M., Cohen, K., ... & COVID-OUT Trial Team. (2023). Strategies used for the COVID-OUT decentralized trial of outpatient treatment of SARS-CoV-2. Journal of Clinical and Translational Science, 7(1), e242.
- Bramante, C. T., Buse, J. B., Liebovitz, D. M., Nicklas, J. M., Puskarich, M. A., Cohen, K., ... & Zinkl, L. (2023). Outpatient treatment of COVID-19 and incidence of post-COVID-19 condition over 10 months (COVID-OUT): a multicentre, randomised, quadruple-blind, parallel-group, phase 3 trial. The Lancet Infectious Diseases, 23(10), 1119-1129.
- Rigo, S., Barbic, F., Khalaf, K., Bisoglio, A., Pani, M., Minonzio, M., ... & Furlan, R. (2024). The long-COVID autonomic syndrome in hospitalized patients: a one-year prospective cohort study. European Journal of Internal Medicine, 120, 38-45.
- Olawore, O., Turner, L. E., Evans, M. D., Johnson, S. G., Huling, J. D., Bramante, C. T., ... & Stürmer, T. (2024). Risk of post-acute sequelae of SARS-CoV-2 infection (PASC) among patients with type 2 diabetes mellitus on anti-hyperglycemic medications. Clinical Epidemiology, 379-393.
- Bramante, C. T., Beckman, K. B., Mehta, T., Karger, A. B., Odde, D. J., …, & COVID-OUT Study Team. (2024). Favorable antiviral effect of metformin on SARS-CoV-2 viral load in a randomized, placebo-controlled clinical trial of COVID-19. Clinical Infectious Diseases: An Official Publication of the Infectious Diseases Society of America, 79(2), 354–363. https://doi.org/10.1093/cid/ciae159
- Chowdhury, S. R., Islam, N., Zhou, Q., Hasan, M. K., Chowdhury, M. R., …& Guyatt, G. (2025). Metformin for COVID-19: Systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. BMJ Medicine, 4(1), e001126. https://doi.org/10.1136/bmjmed-2024-001126
- Gomaa, A. A., Abdel-Wadood, Y. A., Thabet, R. H., & Gomaa, G. A. (2024). Pharmacological evaluation of vitamin D in COVID-19 and long COVID-19: Recent studies confirm clinical validation and highlight metformin to improve VDR sensitivity and efficacy. Inflammopharmacology, 32(1), 249–271. https://doi.org/10.1007/s10787-023-01383-x
- Zangiabadian, M., Nejadghaderi, S. A., Zahmatkesh, M. M., Hajikhani, B., Mirsaeidi, M., & Nasiri, M. J. (2021). The efficacy and potential mechanisms of metformin in the treatment of COVID-19 in diabetics: A systematic review. Frontiers in Endocrinology, 12, 645194. https://doi.org/10.3389/fendo.2021.645194
Systematische reviews long covid - waarin deze tool genoemd wordt
- Livieratos, A., Gogos, C., & Akinosoglou, K. (2024). Beyond antivirals: alternative therapies for Long COVID. Viruses, 16(11), 1795.