Nicotine (pleisters)
Nicotinepleisters worden onderzocht als mogelijke behandeling bij long covid. Er zijn enkele aanwijzingen dat ze klachten zoals vermoeidheid, kortademigheid en concentratieproblemen kunnen verlichten. Het bewijs is nog zeer beperkt en er zijn risico’s op bijwerkingen. Overleg altijd met je arts. Lees meer
Wat is het?
Nicotinepleisters worden doorgaans gebruikt door mensen die willen stoppen met roken en het nicotinegebruik willen afbouwen.
Voor wie?
Dit middel zou mogelijk kunnen werken bij het verlichten van de volgende klachten:
- Algemene kwaliteit van leven
- Vermoeidheid en zwakte
- Dyspneu (kortademigheid)
- Concentratieproblemen
- Slaapproblemen
- Stemmingswisselingen
- Verlies van geur en smaak
- Pijn op de borst en hartkloppingen
Hiervoor zijn enige aanwijzingen in één wetenschappelijk onderzoek [zie Onderbouwing 1].
Er bestaan ook nicotinetabletten, waarvan de effectiviteit en bijwerkingen mogelijk anders zijn.
Hoe werkt het?
Onderzoekers weten nog niet zeker op welke manier nicotinepleisters zouden kunnen werken bij het verlichten van klachten bij long covid. Er zijn wel theorieën over de mogelijke effecten en mechanismen.
Hoe het mogelijk werkt:
- Remming van ontstekingsreacties: nicotine zou kunnen helpen bij het beheersen van ontstekingsreacties (voor experts: via het anticholinerge antiinflammatoire pad)
- Receptorbinding: nicotine zou mogelijk het corona virus kunnen verdringen van bepaalde receptoren (nAchRs), waardoor het zenuwstelsel beter kan gaan werken.
- Direct effect: receptoren gaan (mogelijk) beter werken door de nicotine.
- Indirect effect: nervus vagus gaat beter werken doordat de receptoren beter werken.
- Mogelijk gaat de binnenbekleding van je bloedvaten (endotheel) beter werken.
De werking moet verder onderzocht worden.
Wat weten we uit onderzoek over effectiviteit?
- Er is nog heel weinig onderzoek naar dit middel bij long covid patiënten gedaan.
- Op dit moment is er bij de redactie één wetenschappelijk onderzoek bekend naar deze tool bij 4 long covid patiënten [zie Onderbouwing 1] en een wetenschappelijke publicatie over de theorie [zie Onderbouwing 2].
- Hoewel er enige aanwijzingen zijn dat nicotinepleisters zou kunnen helpen om bepaalde klachten bij long covid te verminderen, ontbreekt er hard bewijs.
- Er is dus meer onderzoek nodig om zeker te weten of deze tool werkt bij long covid patiënten, voor welke klachten precies en wat eventuele bijwerkingen zijn.
Wat zijn contra-indicaties en bijwerkingen?
Waarschuwing! Het is belangrijk om nicotinepleisters voorzichtig toe te passen, vooral bij patiënten met hart- en vaatziekten of aandoeningen van de luchtwegen.
Bijwerkingen
Nicotine kan bij de behandeling van Long COVID verschillende bijwerkingen veroorzaken, vooral als de dosering te hoog is. De meest voorkomende bijwerkingen zijn:
- Hartkloppingen
- Misselijkheid
- Zweten
- Braken
- Verslaving aan nicotine
Deze bijwerkingen zijn gerapporteerd in het onderzoek met 4 patiënten [zie Onderbouwing 1].
Gebruik en dosering
Bespreek dosering en gebruik van dit middel altijd met je huisarts of specialist.
Nicotinepleisters zij verkrijgbaar bij de drogist of online. Er bestaan ook nicotinetabletten, waarvan de effectiviteit en bijwerkingen mogelijk anders zijn. De dosering voor nicotinepleisters in het onderzoek met de 4 long covid patiënten was 7,5 mg per 24 uur. Het waren patiënten die niet rookten [zie Onderbouwing 1, 2].
Je moet de nicotinepleister elke dag in de ochtend aanbrengen, en je mag de pleister niet langer dan 24 uur dragen. Bij bijwerkingen kan het nodig zijn om de dosering te verlagen.
Tip: heb je last van bijwerkingen zoals slapeloosheid of moeite met inslapen? Dan is het handig om de pleister een paar uur voor het slapen te verwijderen.
Wanneer effect? Wanneer stoppen?
Als er een effect is merk je dat bij nicotinepleisters vrij snel, binnen een paar dagen. Als je na een week nog geen verbeteringen merkt, is het middel waarschijnlijk niet effectief in jouw situatie. Doorgaan heeft dan waarschijnlijk geen zin.
Kosten
De kosten voor nicotinepleisters worden bij long covid niet door Nederlandse zorgverzekeraars vergoed.
Ervaringen
Ervaring met deze behandeling?
Help andere met long covid bij het vinden van veilige en effectieve behandelingen
Deel jouw ervaringGebruik
Gebruik en dosering
Bespreek dosering en gebruik van dit middel altijd met je huisarts of specialist.
Nicotinepleisters zij verkrijgbaar bij de drogist of online. Er bestaan ook nicotinetabletten, waarvan de effectiviteit en bijwerkingen mogelijk anders zijn. De dosering voor nicotinepleisters in het onderzoek met de 4 long covid patiënten was 7,5 mg per 24 uur. Het waren patiënten die niet rookten [zie Onderbouwing 1, 2].
Je moet de nicotinepleister elke dag in de ochtend aanbrengen, en je mag de pleister niet langer dan 24 uur dragen. Bij bijwerkingen kan het nodig zijn om de dosering te verlagen.
Tip: heb je last van bijwerkingen zoals slapeloosheid of moeite met inslapen? Dan is het handig om de pleister een paar uur voor het slapen te verwijderen.
Wanneer effect? Wanneer stoppen?
Als er een effect is merk je dat bij nicotinepleisters vrij snel, binnen een paar dagen. Als je na een week nog geen verbeteringen merkt, is het middel waarschijnlijk niet effectief in jouw situatie. Doorgaan heeft dan waarschijnlijk geen zin.
Onderbouwing
Wat zijn beperkingen van het onderzoek?
We hebben gekeken naar de kwaliteit van het onderzoek naar deze tool. Hieronder geven we aan wat de belangrijkste beperkingen zijn van het onderzoek.
- Het enige onderzoek naar nicotinepleisters bij long covid patiënten betrof een serie casusstudies [zie Onderbouwing 1. Dat betekent dat er in dit geval maar 4 patiënten zijn onderzocht: één vrouw en drie mannen. Deze onderzoeken geven dus alleen informatie over die ene patiënt. Daardoor weten we nog heel weinig over óf dit middel bij andere long covid patiënten zou kunnen werken, voor welke klachten en wat mechanismes of bijwerkingen zijn.
- Er was bij het onderzoek geen controlegroep. Daardoor weten we niet zeker of de verbeteringen die de deelnemers rapporteerden komen door het gebruik van nicotinepleisters of door iets anders.
- De deelnemers hadden nooit gerookt.
- Omdat er maar 4 patiënten zijn onderzocht mogen we niet concluderen dat de resultaten hetzelfde zullen zijn voor alle andere patiënten met long covid.
- Er is niet gemeten of de symptomen ook op de lange termijn verbeterden.
Bronnen
Onderzoek met long covid patiënten
- Leitzke, M. (2023). Is the post-COVID-19 syndrome a severe impairment of acetylcholine-orchestrated neuromodulation that responds to nicotine administration?. Bioelectronic Medicine, 9(1), 2.
Theoretisch onderzoek -mogelijk werkingsmechanisme
- Cosford, R. (2025). Spikeotherapeutics: the Cholinergic Anti-inflammatory Pathway, Dysautonomia, Chronic Sympathetic Nervous System Activation and Nicotine: A Possible Way Forward. Medical Research Archives, 13(6).